Tia uv là gì? Mật độ tia UV bao nhiêu là nguy hại? Và cách phòng chống tia UV như thế nào cho hiệu quả? Là những câu hỏi được nhiều người quan tâm trước hiệu ứng nhà kính ngày một lan rộng. Sự biến đổi về khí hậu làm cho mật độ tia UV có trong ánh nắng mặt trời đến trái đất ngày một cao.
Tia UV (Ultraviolet), hay còn gọi là tia cực tím là một dạng sóng bức xạ điện từ có trong ánh nắng mặt trời, chúng chiếm khoảng 10% tổng lượng ánh sáng do mặt trời tạo ra.
Tia UV có bước sóng trong khoảng 10nm đến 380nm, bước sóng này ngắn hơn ánh sáng nhìn thấy nên chúng ta không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Tia cực tím được chia làm 3 nhóm là UVA, UVB, UVC, mỗi loại sẽ có cường độ nguy hại khác nhau.
Tia UVA (có bước sóng 300nm - 380nm): Bức xạ này nằm gần vùng ánh sáng nhìn thấy, thường được gọi là ánh sáng đen. Tia UVA cũng chính là tia mà chúng ta phải tiếp xúc hằng ngày, vì nó có thể xuyên qua tầng Ozon và mây, đâm xuyên qua bề mặt da đến lớp hạ bì gây tổn thương cho da và mắt.
Tia UVB (290nm - 300nm): Có bước sóng ngắn và nguy hại hơn hơn tia UVA, được xem là mối nguy hại lớn có thể làm tăng nguy cơ ung thư da. Nhưng may mắn là, khoảng 95% tia UVB được hấp thụ bởi bầu khí quyển của Trái đất, tầng Ozon và mây nên ít có khả năng tiếp xúc bề mặt trái đất.
Tia UVC (100nm - 290nm): Có bước sóng ngắn nhất và cũng là tia có năng lượng cao và nguy hiểm nhất, nhưng thật may là chúng được hấp thụ hoàn toàn bởi tầng Ozon. Tia UVC thường được sử dụng cho các ứng dụng diệt khuẩn.
Như vậy theo cách hiểu đơn giản thì tia UV thuộc loại tia tử ngoại gây hại cho cơ thể, chủ yếu là da và mắt, làm cháy da, xạm da nếu tiếp xúc lâu dài, không chỉ thế nó còn là nguyên nhân chính gây hiện tượng phai màu cho đồ đạc, nội thất.
II. TIA UV CÓ Ở ĐÂU?
Nguồn bức xạ UV tự nhiên mà chúng ta tiếp xúc hằng ngày từ mặt trời.
Một số nguồn UV có trong sự phản chiếu của nhà kính, phản chiếu của mặt nước.
Bức xạ UV cũng được tạo ra bởi hồ quang điện, hay phóng điện hồ quang mà chúng ta thường thấy khi các thợ hàn làm việc.
Các nhà khoa học đã tạo ra được bức xạ UV chủ động, còn được gọi là tia UV nhân tạo. Loại tia UV nhân tạo được ứng dụng phổ biến trong y học và lĩnh lực khoa học.
Chỉ số UV là những thông số dao động có trong mặt trời được các nhà khoa học nghiên cứu nhằm cảnh báo mức ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ và chúng được chia theo thang điểm từ 0=>10+ (mức cho phép không nguy hại là từ 0 đến 2)
* Chỉ số UV từ 0-2: Nguy cơ phơi nhiễm ở mức tối thiểu
* Chỉ số từ 3-4: Nguy cơ phơi nhiễm ở mức thấp
* Chỉ số từ 5-6: Nguy cơ phơi nhiễm vừa phải
* Chỉ số từ 7-9: Nguy cơ phơi nhiễm cao
* Chỉ số trên 10 là rất nguy hiểm đến sức khoẻ
Để có thể theo dõi mức độ UV mỗi ngày, bạn có thể tải ứng dụng thời tiết trên điện thoại.
Tiếp xúc với tia UV mạnh trong thời gian dài sẽ khiến cho các tế bào trên bề mặt da bị tiêu diệt, nhẹ nhất là hiện tượng cháy nắng, đỏ da thường xuất hiện tại vùng quanh mắt, lỗ tai, bàn tay bởi thường tiếp xúc với tia UV khi ra ngoài.
Ung thư da có tất nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân hàng đầu là do tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím, những phần da tiếp xúc quá lâu như tay, vành tai, mắt không được che chắn khiến cấu trúc da bị phá hủy có thể dẫn đến ung thư da.
Gây ra hiện tượng rối loạn cho mắt, đục thủy tinh thể làm mờ mắt thậm chí có thể mù loà, trên thực tế những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sẽ bị đục thủy tinh thể sớm hơn những người khác.
Giác mạc hấp thụ các bức xạ tia UV gây nên hiện tượng đục thủy tinh thể, thoái hoá điểm vàng, viêm giác mạc, hạt kết giác mạc...
Da là một lớp bảo vệ hoàn hảo cho cơ thể chống lại những tác nhân gây hại bên ngoài, bao gồm tăng cường hệ miễn dịch, những chuyên gia chăm sóc sức khỏe cho biết nếu tiếp xúc nhiều với tia tử ngoại sẽ ngăn chặn hệ thống miễn dịch trên da, khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể, kể cả khả năng chống ung thư sẽ bị giảm.
Tia UV không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và hoạt động ngoài trời, chúng còn là nguyên nhân chính làm phai mờ dần đồ nội thất của chúng ta.
Mắt và da dễ dàng bị tia UV gây tổn thương khi tiếp xúc thường xuyên với cường độ mạnh và đủ lâu, việc phòng chống là tránh tiếp xúc lâu dài với chúng, UV thường có trong tự nhiên và nhân tạo. Chúng ta nên lưu ý rằng nguồn bức xạ này luôn có trong mặt trời ngay cả những ngày trời nhiều mây và mưa.
Khi ở nhà tia UV vẫn có thể tấn công bạn một cách dễ dàng bằng cách chiếu qua những vách kính hay cửa sổ. Giấy dán kính chống tia UV sẽ bảo vệ mọi thứ bên trong nhà một cách hoàn hảo, giấy dán kính là một màng mỏng được phủ lên nhiều lớp kim loại, vật liệu gốm, và một lớp màu hấp thụ hoàn toàn tia cực tím.
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều có thể bị ảnh hưởng không tốt từ tia UV, nhưng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ở mức độ vừa phải sẽ mang lại các lợi ích nhất định cho sức khỏe và làn da.
Tác dụng có lợi bao gồm sản xuất vitamin D, một loại vitamin thiết yếu đối với sức khỏe con người. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi và phốt pho từ thực phẩm và hỗ trợ sự phát triển của xương. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị 5 đến 15 phút phơi nắng 3 đến 4 lần một tuần.
Và hàng ngàn ứng dụng khác trong cuộc sống...